ترفندهایی برای جلوگیری از خراب شدن زودهنگام SSD
درایوهای SSD (Solid State Drive) به‌دلیل سرعت بالا، مصرف پایین انرژی و عدم وجود قطعات متحرک، به‌سرعت جایگزین هارددیسک‌های سنتی (HDD) شده‌اند. اما برخلاف تصور بسیاری از کاربران، SSDها نیز عمر محدودی دارند و در صورت استفاده نادرست، ممکن است خیلی زود دچار خرابی شوند.
در این مقاله با ترفندهایی آشنا خواهید شد که به حفظ سلامت SSD شما کمک می‌کنند و باعث افزایش طول عمر آن می‌شوند.
???? فهرست مطالب
- چرا SSD خراب می‌شود؟
- فعال‌سازی TRIM در سیستم‌عامل
- اجتناب از پر کردن کامل SSD
- به‌روزرسانی فرم‌ور SSD
- فعال نکردن Defragment (یکپارچه‌سازی)
- غیرفعال کردن نوشتن بی‌رویه در ویندوز
- استفاده از تنظیمات Power مناسب
- استفاده از نرم‌افزارهای نظارتی برای بررسی سلامت SSD
- نصب سیستم‌عامل روی SSD و ذخیره فایل‌ها روی هارد معمولی
- جمع‌بندی و توصیه نهایی
1. چرا SSD خراب می‌شود؟
SSD برخلاف HDD که دارای دیسک و بازوی مکانیکی است، از حافظه‌های فلش NAND استفاده می‌کند. اما هر سلول حافظه در SSD تعداد محدودی عملیات نوشتن را می‌تواند تحمل کند (معمولاً بین 1000 تا 3000 بار). اگر نوشتن روی درایو بیش از حد باشد یا به‌درستی مدیریت نشود، ممکن است زودتر خراب شود.
2. فعال‌سازی TRIM در سیستم‌عامل
فرمان TRIM به سیستم‌عامل این امکان را می‌دهد تا به SSD بگوید کدام بلوک‌ها دیگر مورد استفاده نیستند و می‌توانند پاک شوند. این کار سرعت را حفظ کرده و فرسودگی را کاهش می‌دهد.
???? نحوه بررسی فعال بودن TRIM در ویندوز:
- CMD را با Run as Administrator اجرا کنید.
- دستور زیر را وارد کنید:
fsutil behavior query DisableDeleteNotify
اگر نتیجه:
DisableDeleteNotify = 0باشد، TRIM فعال است.= 1باشد، غیرفعال است (و باید فعال شود).
✅ برای فعال‌سازی:
fsutil behavior set DisableDeleteNotify 0
3. اجتناب از پر کردن کامل SSD
پر شدن کامل SSD باعث کاهش عملکرد و افزایش فشار روی سلول‌های حافظه می‌شود.
???? پیشنهاد:
حداقل ۲۰٪ فضای خالی همیشه روی SSD باقی بگذارید.
4. به‌روزرسانی فرم‌ور SSD
تولیدکنندگان SSD مانند Samsung، Crucial، Western Digital و Kingston معمولاً نرم‌افزارهایی برای به‌روزرسانی فرم‌ور ارائه می‌دهند.
???? نرم‌افزارهای معروف:
- Samsung Magician – دانلود
- Crucial Storage Executive – دانلود
- WD Dashboard – برای درایوهای Western Digital
فرم‌ور جدید معمولاً شامل بهینه‌سازی‌های عملکرد و رفع باگ‌های احتمالی است.
5. فعال نکردن Defragment (یکپارچه‌سازی)
برخلاف HDD که نیاز به یکپارچه‌سازی دارد، SSD به این کار نیاز ندارد و حتی انجام آن ممکن است عمر درایو را کاهش دهد، چون تعداد زیادی عملیات نوشتن ایجاد می‌شود.
???? در ویندوز ۱۰ و ۱۱، سیستم به‌طور خودکار برای SSDها به جای defrag، trim اجرا می‌کند. اما اگر نرم‌افزارهای جانبی دارید که یکپارچه‌سازی انجام می‌دهند، آن‌ها را غیرفعال کنید.
6. غیرفعال کردن نوشتن بی‌رویه در ویندوز
برخی ویژگی‌ها در ویندوز باعث ایجاد نوشتن مکرر روی دیسک می‌شوند، از جمله:
- Superfetch (SysMain)
- Prefetch
- Indexing Service
✅ برای غیرفعال کردن این ویژگی‌ها:
- به بخش Services بروید (
services.msc) - SysMain را پیدا کرده و آن را Stop و سپس Disable کنید.
همچنین می‌توانید Indexing را از طریق تنظیمات درایو C غیرفعال نمایید.
7. استفاده از تنظیمات Power مناسب
SSDها زمانی که مکرراً روشن و خاموش شوند، عمر کوتاه‌تری پیدا می‌کنند. در تنظیمات Power ویندوز، از طرح‌هایی استفاده کنید که منجر به خاموش شدن مکرر درایو یا سیستم نشوند.
✅ وارد Control Panel > Power Options شوید و حالت High performance یا Balanced را انتخاب کنید.
8. استفاده از نرم‌افزارهای نظارتی برای بررسی سلامت SSD
برنامه‌هایی وجود دارند که میزان سلامت SSD شما را نمایش می‌دهند، مثل:
- CrystalDiskInfo – نمایش دمای درایو، سلامت کلی و تعداد نوشت‌و‌خوان
- SSD Life
- Hard Disk Sentinel
✅ این نرم‌افزارها می‌توانند قبل از خراب شدن کامل SSD، هشدارهایی بدهند.
9. نصب سیستم‌عامل روی SSD و ذخیره فایل‌ها روی هارد معمولی
ترکیب SSD + HDD بهترین انتخاب است:
- ویندوز و برنامه‌های پرکاربرد را روی SSD نصب کنید.
- فایل‌های حجیم مانند ویدیو، عکس و بکاپ‌ها را روی HDD نگه دارید.
✅ این کار مصرف نوشتن روی SSD را کاهش داده و عمر آن را افزایش می‌دهد.
10. جمع‌بندی و توصیه نهایی
✅ برای افزایش عمر SSD، حتماً به نکات زیر توجه کنید:
- TRIM را فعال نگه دارید.
- فضای خالی کافی باقی بگذارید.
- عملیات نوشتن غیرضروری (مثل Defrag یا Indexing) را غیرفعال کنید.
- از نرم‌افزارهای رسمی برای آپدیت فرم‌ور استفاده کنید.
- سلامت SSD را به‌صورت منظم بررسی کنید.
???? نتیجه‌گیری:
با رعایت این ترفندهای ساده ولی کلیدی، می‌توانید عمر مفید SSD خود را به‌طور چشم‌گیری افزایش دهید و از سرمایه‌گذاری‌تان بیشترین بهره را ببرید
مطلب مرتبط:
دیدگاهتان را بنویسید