چگونه جوشکاری کنیم الکترود نچسبد

چگونه جوشکاری کنیم الکترود نچسبد؟ راهنمای کامل از مبتدی تا حرفه‌ای

یکی از رایج‌ترین مشکلات هنگام جوشکاری، چسبیدن الکترود به قطعه‌کار است؛ مشکلی که هم بازده کار را کاهش می‌دهد و هم باعث ایجاد خط جوش نامناسب می‌شود. بسیاری از افراد، مخصوصاً تازه‌کارها، هنگام شروع جوش متوجه می‌شوند الکترود به سطح فلز می‌چسبد و کار ادامه‌دار نمی‌ماند. این اتفاق معمولاً به دلیل آمپر نامناسب، زاویه غلط دست، انتخاب اشتباه الکترود یا آماده‌سازی ناکافی سطح رخ می‌دهد.

در این مقاله به طور کامل و عملی بررسی می‌کنیم که چگونه جوشکاری کنیم تا الکترود نچسبد و چه عواملی باعث چسبیدن می‌شوند. در پایان نیز تکنیک‌ها و روش‌هایی ارائه می‌شود که حتی افراد تازه‌کار بتوانند جوش صاف، پایدار و بدون چسبندگی ایجاد کنند.

⚠️ قبل از هر نکته‌ی تکنیکی لازم است تأکید کنم: جوشکاری یک فعالیت تخصصی و خطرناک است و باید حتماً با آموزش، نظارت فرد مجرب، لباس و تجهیزات محافظ انجام شود. هدف این مقاله افزایش آگاهی است نه تشویق به انجام کار پرخطر بدون ایمنی.

دلایل اصلی چسبیدن الکترود هنگام جوشکاری

برای جلوگیری از چسبیدن، ابتدا باید علت را شناخت. مهم‌ترین عوامل عبارت‌اند از:

۱. پایین بودن آمپر دستگاه جوش

وقتی آمپر کم باشد حرارت کافی به الکترود نمی‌رسد، مذاب دیر ایجاد می‌شود و الکترود روی فلز گیر می‌کند. بسیاری از جوشکاران تازه‌کار فقط کافی است ۱۰ تا ۲۰ آمپر بیش‌تر بدهند تا مشکل برطرف شود.

۲. زاویه نامناسب جوشکاری

اگر نوک الکترود با زاویه غیراصولی روی قطعه بنشیند، قوس الکتریکی شکل نمی‌گیرد و الکترود می‌چسبد.

زاویه‌های پیشنهادی حرفه‌ای‌ها:

۳. زنگ‌زدگی، چربی یا آلودگی سطح فلز

اگر سطح فلز تمیز نباشد جریان الکتریکی به‌درستی عبور نمی‌کند، قوس به‌سختی شکل می‌گیرد و چسبندگی ایجاد می‌شود. حتی مقدار کمی چربی یا گردوغبار می‌تواند جوش را خراب کند.

۴. انتخاب اشتباه قطر الکترود نسبت به ضخامت ورق

قطر الکترود باید متناسب با ضخامت فلز باشد. اگر قطر زیاد باشد اما ضخامت کم، حرارت کافی عبور نمی‌کند و جوش خشک و چسبنده می‌شود.

قاعده کلی انتخاب قطر:

۵. قوس نگرفتن الکترود و فاصله نامناسب

اگر فاصله بین نوک الکترود و سطح فلز کم یا زیاد باشد، قوس بدرستی شکل نمی‌گیرد و چسبیدن رخ می‌دهد. فاصله اصولی معمولاً برابر با قطر الکترود است.

مطالب مرتبط: آموزش جوشکاری برنج

چگونه جوشکاری کنیم که الکترود نچسبد؟ آموزش گام‌به‌گام

در ادامه مراحل اصولی برای جلوگیری از گیر کردن الکترود ارائه می‌شود:

۱. تنظیم صحیح آمپر — مهم‌ترین اصل

وارد کردن جریان مناسب باعث شکل‌گیری قوس پایدار می‌شود.

???? راهنمای ساده:

• اگر آمپر کم باشد → الکترود می‌چسبد

• اگر زیاد باشد → الکترود بیش‌ازحد می‌سوزد و جوش پاششی می‌شود

برای شروع، آمپر را طبق قطر الکترود تنظیم کنید و سپس ۵–۱۰ آمپر تغییر دهید تا نقطه ایده‌آل را پیدا کنید.

۲. سطح فلز را کاملاً تمیز کنید

قبل از شروع:

• زنگ‌زدگی را با سنگ فرز یا سمباده بگیرید

• چربی را با تینر یا استون از بین ببرید

• براده‌های سطح را پاک کنید

هرچه سطح براق‌تر و تمیزتر باشد، قوس راحت‌تر شکل می‌گیرد.

۳. الکترود مناسب انتخاب کنید

الکترودهای معمول بازار مثل E6013 یا E7018 وابستگی زیادی به آمپر دارند. اگر تازه‌کار هستید معمولاً 6013 انتخاب ساده‌تری نسبت به 7018 است، چون سریع‌تر قوس برقرار می‌کند.

۴. زاویه و حرکت دست را کنترل کنید

حرکت دست باید یکنواخت باشد؛ لرزش زیاد قوس را قطع کرده و باعث چسبیدن می‌شود. برای افراد تازه‌کار، تمرین روی ورق‌های ضایعاتی با راهنمایی یک فرد مجرب بسیار مؤثر است.

۵. قوس را سریع برقرار کنید

در لحظه تماس اولیه، کمی ضربه سبک یا کشیدن کوتاه کمک می‌کند قوس روشن شود. اگر در همان لحظه قوس تشکیل نشود، احتمال چسبیدن زیاد است.

۶. از الکترود خشک استفاده کنید

رطوبت یکی از علل مهم چسبندگی است. الکترود نم‌دار باید دوباره خشک شود اما انجام این کار بدون تجهیزات و تجربه خطرناک است و توصیه نمی‌شود. بهتر است از الکترود تازه و استاندارد استفاده شود.

مطالب مرتبط: آموزش جوشکاری برق

نکات ایمنی بسیار مهم

چون جوشکاری برای یک فرد نوجوان خطرناک است، رعایت نکات زیر ضروری و غیرقابل‌چشم‌پوشی است:

⚠️ همیشه از ماسک جوشکاری استاندارد استفاده شود
⚠️ تماس مستقیم چشم با قوس الکتریکی آسیب جدی ایجاد می‌کند
⚠️ دستکش چرمی، لباس نسوز و کفش ایمنی الزامی است
⚠️ جوشکاری باید زیر نظر فرد متخصص انجام شود
⚠️ دوری از محل‌های مرطوب و خطر برق‌گرفتگی مهم است

بدون رعایت این موارد، انجام کار توصیه نمی‌شود.

چک‌لیست جلوگیری از چسبیدن الکترود

✔ آمپر مناسب
✔ سطح فلز تمیز
✔ انتخاب قطر درست الکترود
✔ فاصله صحیح نسبت به فلز
✔ حرکت یکنواخت دست و زاویه اصولی

اگر این پنج اصل رعایت شود، احتمال چسبیدن الکترود به حداقل می‌رسد.

سوالات متداول

چرا الکترودم دائم به قطعه کار می‌چسبد؟

احتمال زیاد آمپر پایین است یا سطح فلز آماده‌سازی نشده.

برای مبتدی‌ها کدام الکترود بهتر است؟

6013 نسبت به 7018 راحت‌تر قوس می‌گیرد و کمتر می‌چسبد.

آیا رطوبت الکترود باعث چسبندگی می‌شود؟

بله، الکترود نم‌دار قوس نمی‌گیرد و سریع می‌چسبد.

آیا فاصله نوک الکترود واقعاً مهم است؟

بسیار مهم است. فاصله درست ≈ قطر الکترود.

مطالب مرتبط: دوره آموزش جوشکاری آرگون